Travmalardan Sonra Hayat

Psikolojiye göre travma; bireyin beklemediği anda meydana gelen, kişide kaygı, endişe gibi negatif duygular oluşturan durumlardır. Buna göre; aileden duyulan bir söz, hastalıklar, aldatılma, terk edilme, iflas, şiddet, cinsel istismar, öğretmenden görülen bir tepki, toplumda yaşanılan küçük düşürülme gibi durumlar kişiye göre değişen etkilerde travmalara sebep olmaktadır. Yaşananların üzerinden yıllar geçmiş olsa bile, o zamanki duygular bilinçaltında aynı şekilde kalırsa, travmanın etkileri hayatı zorlaştırmaktadır.

Travma yaşayan kişiler 3 farklı tepki gösterebilir.

  1. Travmaya karşı yenik hissetme
  2. Psikolojik olarak sağlam duruş
  3. Travma sonrası farkındalığın yükselmesi

travmacikis

Yapılan araştırmalara göre, hayati bir hastalığın teşhisi gibi durumlarda insanların % 5’i ile % 35’inin bu duruma yenik düşerken, geriye kalan % 65’lik ya da % 95’lik kesim bu durumla başa çıkabilmektedir. Pozitif psikolojiye göre travmayla baş edebilme iki şekilde incelenmektedir: psikolojik sağlamlık ve travma sonrası gelişim.

Psikolojik sağlamlık, bireyin yaşadığı olumsuzluğun etkisinden çıkabilmesi, duygusal olarak esneklik gösterebilmesi, kendini toparlayabilmesidir. Bu, psikolojik sağlamlıkta olan kişilerin üzülmediği ve duygusal değişkenlik yaşamadığı anlamına gelmez. Ancak bu kişiler, travma, hayal kırıklığı, üzüntü gibi duyguları yaşadıktan sonra bu duyguların etkisinde kalmaya devam etmek yerine olayı kabullenerek yaşadıklarına farklı bakış açıları getiririler. Kendilerine önem vermenin bilinciyle hayatları için yeni planlar yapabilirler.

Travmalardan sonra verilen bir başka tepki de travma sonrası farkındalığın yükselmesi şeklindedir. Bu kişiler, “bu olay neden başıma geldi” diye sorup olaya ve etkilerine takılı kalmak yerine, “bu olayın etkisini nasıl değiştirebilirim” üzerinde yoğunlaşırlar. Travma sonrası farkındalık için bazen destek almak da gerekebilir.travma-1

Travmatik durumlardan sonra, kişiler kendilerini sorgulamak durumunda kaldıklarından değişim ve gelişim yoluna girerler. Bana gelen bazı durumlarda kişilere sorarım: “Hayatınızın daha iyi olması için neyin değişmesi gerekir?”. Yaşadıklarını tarafsız gözle izleyenler genellikle “benim” diyerek cevap verirler. Bu farkındalık, hızlı yol alınacağını gösterir. Çünkü, kişi aynı enerjide kaldıkça benzer olayları çekmekte olduğunu fark etmiştir.

Hayatına giren erkeklerde sürekli değersizlik hissi yaşayan bir danışanımla yaptığımız çalışmada onun bilinçaltında sevilmeme korkuları olduğunu gördük. Bu korkular, küçükken annenin söylediği sözlerin etkisiyle oluşmaya başlamış ve o, bu duyguda olduğu için karşısına o enerjiyi vermekte olduğundan hayatına giren kişiler de ona verdiği enerjiye göre davranmışlardır. Öncelikle geçmişte oluşan değersizlik inancını bilinçaltı düzeyde fark ederek, o hissiyatı değiştirmek farkındalık kazanmayı hızlandırmış oldu. Bundan sonra kişi enerjisini değiştirdiğinden değerlilik deneyimini yaşamaya başladı.

Başa gelecek bir durumu önceden bilmek de travmatik etkiyi azalttığından bir takım olaylarda bilinçaltı düzeyde, bilinçli ve farkında olarak olay tekrar izlenir, böylece korkunun içinden daha rahat geçilir. Bu tıpkı izlediğiniz bir filmde umulmadık bir anda karşınıza çıkan olayın sizi şaşırtması ve olayın bilincinde olarak tekrar izlendiğinde şok yaşamamak gibidir.

Bazı travmalarda, kişileri negatif duygudan çıkarmak için olaylara yeni imgeler ve müzikler bağlamak da bilinçaltındaki duygu ve resmi değiştirdiğinden, dramatik durumu komik hale getirmek de rahatlatıcı bir çözüm olabilmektedir. Bu tekniği özellikle aldatılma, küçük düşürülme gibi travmalarda kullanırım ve başlangıçta üzgün olan kişi daha önce vermediği tepkiyi vererek bastırılmış duygularını açığa çıkararak rahatlar ve artık olay aklına geldiğinde eski hissiyat da değişmiş olur.travma3

Hayat, farkında olmamız ve bazı şeyleri değiştirmemiz için bize işaretler gönderir. Bunların farkına varıp gereken değişimleri yapmadıkça giderek daha sertleri gelir. O nedenle travmalar belki de bize daha sonrasını düzeltmemiz için işarettir.

Travma sonrası farkındalığını yükseltmeyi başaranlar, kendisinin ve duygularının farkında olurlar. Hayatın her an’ının ve kendilerinin değerini anlarlar. Hayatlarında karşılarına çıkan olasılıkların ve seçimlerinin ne getireceklerini önceden tahmin edebilirler. Bundan sonra kendilerini daha güçlü, yaşamla barışık hissetmeyi bilirler.

 

 

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir